قبل از این که پسرش به دنیا بیاد، چن هوی جوون از این که می تونست قسمت بزرگی از درآمدش رو صرف اجناس زیبایی، لباس خریدن و گشت و گذار با دوستانش کنه خوشحال بود. اما حالا اون حتی واسه خرید لباس نو هم مردده. اون که در شهر سوژو در استان شرقی جیانگسو زندگی می کنه، به عنوان معلم دبیرستان ماهیانه ۵٫۰۰۰ یوان برابر ۷۳۰ دلار درآمد داره، در حالی که شوهرش که در بخش فروش یه شرکت آمریکایی در استان مجاور شانگهای کار می کنه از درآمد ماهیانه ۱۶٫۰۰۰ یوان برابر ۲٫۵۰۰ دلار برخورداره.
بزرگ کردن بچه دو ساله شون، ژیان، دستکم یه سوم درآمد هرساله خونواده رو به خود اختصاص میده. در مقابل، یه خونواده آمریکایی یه پنجم درآمد سالیانه خود رو صرف بزرگ کردن یه بچه می کنن. رقابت مالی چن نمایانگر مشکلاتیه که میلیونا نفر از خونواده های طبقه متوسط چین با اون روبه رو هستن و یکی از دلایلی که حزب حاکم کمونیست کشور واسه افزایش اندازه زاد و ولد کشور تلاش می کنه هم همینه. سه سال پیش، حزب کمونیست کشور از سیاست سختگیرانه چند دهه ای خود مبنی بر مجاز بودن داشتن تنها یه بچه در هر خونواده دست کشید، سیاستی که بیشتر از ۴ دهه برقرار بوده و با وسواس بسیار اعمال می شد.
اما نتیجه این تغییر سیاست در بخش زاد و ولد اون چیزی نبود که پکن توقع داشت.
رشد جمعیت چین در سال ۲۰۱۸ کم شده و به ۱۵٫۲۳ میلیون تولد زنده رسید که نسبت به سال قبل از اون ۲ میلیون نفر کاهش داشت. مطالعاتی که در سال ۲۰۱۷ انجام شده نشون میدن که بیشتر از ۵۰ درصد از خونواده های چینی تصمیمی واسه داشتن بچه دوم ندارن و دلیل اصلی این تصمیم هم مشکلات و هزینه های مالیه که بدنیا آوردن بچه دوم به دنبال داره.
چن میگه: «هیچ وقت به داشتن بچه دوم فکر نخوام کرد.
[داشتن بچه] هزینه بسیاری داره». این موضوع به یه دردسر بزرگ واسه حزب حاکم تبدیل شده، حزبی که رشد اقتصادی رو در اولویت قرار داده اما تازگیا با کم شدن نیروی کار و پیر شدن جمعیت مواجه شده.
بیشتر از ۲۴۰ میلیون نفر چینی در سال ۲۰۱۷ سنی بیشتر از ۶۰ سال داشتن که بیشتر از ۱۷ درصد از جمعیت بیشتر از یه میلیاردی کشور رو به خود اختصاص میدن.
برآورده ها نشون میده که این رقم در سال ۲۰۵۰ به یه سوم جمعیت کل کشور می رسه و اینجوری در ۳۰ سال آینده جمعیت چینیای بالای ۶۰ سال به ۴۸۰ میلیون نفر بالغ می شه.
می گن که از سال ۲۰۳۰ جمعیت چین رو به کاهش میذاره و اینجوری حزب حاکم از این هول و ترس داره که چین قبل از پولدار شدن پیر شه.
بچه میلیون دلاری
والدین و کارشناسان می گن که هزینه بزرگ کردن یه بچه در چین با بهبود استانداردهای زندگی در این کشور و کاهش اعتماد مردم به تولیدات داخلی، شدیدا زیاد شده.
چن، مثلا، هیچوقت شیرخشک چینی واسه پسرش نخریده س و درزمان دوران شیرخواری بچه اش از شیرخشکای خارجی وارداتی استفاده کرده. در سال ۲۰۰۸، شیرخشک فاسد چینی باعث مرگ دستکم ۶ کودک و بروز سنگ کلیه و بیماریای مجاری اداری در صدها هزار کودک چینی گردید. این رسوایی هنوزم خیلی از والدین چینی رو می ترسونه. چن حتی به غذاهای داخلی هم اعتماد نداشته و ماهی و گوشت وارداتی مصرف می کنه.
هزینه های تحصیلی و تفریحی هم بر این مشکلات مالی اضافه کرده.
تا دهه ۱۹۹۰ میلادی، بیشتر مردم چین از آموزش دولتی استفاده می کردن که واسه همه رایگان بوده و هزینه بسیار پایین داشت اما امروزه تحصیل در چین به یه صنعت بسیار بزرگ تبدیل شده که هزینه خونواده ها رو هم زیاد کرده. چن که فشار در حال افزایش رقابتای اجتماعی رو روی دوش خود حس می کرد، در دوران بارداری شروع به خرید اسباب بازیای آموزشی واسه پسرش کرد تا از قافله عقب نمونه. خونواده های چینی همیشه بر آموزش کودکان در سنین پایین تاکید کرده و نسبت به اون حساس بودن. به گفته کارشناسان، سیاست یدونه فرزندی در چین هم باعث شده که والدین بیشتر از قبل روی بچه خود متمرکز شده و واسه آموزش و تحصیل اون سرمایه گذاری بیشتری داشته باشن.
رقابت واسه رفتن به مدارس بهتر بسیار شدیده، از این رو والدین در مورد تحصیل بسیار جدی بوده و فشار مضاعفی رو به بچه های خود وارد می کنن تا در این رقابت تحصیلی موفق عمل کنن. چن و همسرش ماهیانه ۷۳۷ دلار (۵٫۰۰۰ یوان) واسه مهد کودک دوزبانه پسرشون می پردازن که با درآمد ماهیانه چن برابره. اما هزینه ها تنها مربوط به آموزش پایه بچه نیس و فعالیتای فوق برنامه هم بخشی از درآمد سالیانه خونواده رو به خود اختصاص میده. فان منگ و همسرش کارگران ماهری هستن که به صورت تموم وقت در پکن کار می کنن اما می گن که هیچ وقت به بچه دوم فکر نمی کنن چون به نظر اونا این روزا بزرگ کردن بچه واسه خونواده ها بسیار گرون س. ژی ژوان رو، دختر ۵ ساله این دو، نه فقط موسیقی می آموزد- آلت موسیقی چینی گو ژنگ- بلکه به اسکی و شیرجه هم علاقه زیادی داره.
و مادرش میگه که اونا میخوان از فرزندشون پشتیبانی مالی کنن تا کارایی که دوست داره رو بکنه حتی اگه هزینه این تفریحات بسیار بالا باشه.
افزایش هزینه های پزشکی
خیلی از خونواده های چینی می گن که بخش سلامت دولتی واسه درمان بیماریای سخت مناسب نیس.
مثلا، پسر چن به مشکلات بیضه و معده ای دچار شده و تا قبل از دو سالگی ماهی یه بار به بیمارستان مراجعه می کرده. اما حتی پس از این که چن موفق به پیدا کردن یه دکتر خوب شده هم، به گفته خودش، مجبور بوده به اون مقداری رشوه بده تا اطمینان داشته باشه که پسرش بهترین درمانا رو دریافت می کنه.
چین یکی از بدترین نسبتای دکتر به مریض رو در میان جوامع پیشرفته داره و به خاطر همین مردم واسه دریافت درمانا و خدمات پزشکی مناسب به رشوه دادن روی آورده ان. هزینه داروهای تجویزی و هزینه هرساله ۲٫۲۰۰ دلاری (۱۵٫۰۰۰ یوان) واسه بیمه پزشکی خصوصی بچه رو هم باید به این هزینه ها اضافه کرد.
البته مقامات حزب کمونیست چین، یارانه هایی رو واسه بچه دوم خونواده در نظر گرفتن که از اون میان میشه به کمک هزینه واسه خرید شیر خشک و افزایش مرخصی زایمان و بارداری اشاره کرد.
در استان هوبی، یکی از شهرها زایمان بچه دوم به صورت رایگان انجام می شه در حالی که در شهری دیگه به خونواده هایی که بچه دوم داشته باشن مبلغ ۱۷۹ دلار (۱٫۲۰۰ یوان) کمک هزینه تعلق میگیره. حالا زمزمه هایی به گوش می رسه مبنی بر این که دولت چین می خواد پس از برداشتن قانون یدونه فرزندی بزودی سیاست محدودیت داشتن بچه رو کلا ملغی کنه.
اما چن میگه که والدین باید خود در مورد تعداد فرزندانی که میخوان و می تونن داشته باشن تصمیم بگیرن. اون میگه: «داشتن یا نداشتن بچه یه انتخاب شخصیه. این موضوع تصمیم در مورد زندگی شخصیه». خیلی از چینیا می گن تنها میخوان یه بچه داشته باشن چون توان مالی اونا به قدریه که نمی تونن بیشتر از یه بچه داشته باشن.
درک اینجور شرایطی واسه ما ایرانیا هم آسونه چون می بینیم که شرایط مشابهی در این مورد در کشورمون حاکم بوده و خونواده ها در سالای گذشته به سیاست یدونه فرزندی یا در آخرً دو بچه روی آورده ان. در دهه ۸۰ سیاست «بچه کمتر، زندگی بهتر» به وسیله دولت تبلیغ می شد و خونواده ها تشویق می شدن که فرزندان کمتری (و نه یدونه فرزندی) داشته باشن. اما با کم شدن سرعت رشد جمعیت و ترس از پیر شدن جمعیت کشور در سالای آینده، این سیاست ملغی شده و بر خلاف مشکلات مالی و اقتصادی سالای گذشته، به خونواده ها پیشنهاد می شه که فرزندان بیشتری داشته باشن و در این مورد مساعدتایی هم (هر چند کم) به وسیله دولت انجام شده.
