رییس پلیس راه البرز امروز خبر سقوط بهمن در محور کرج – چالوس رو اعلام کرد و اعلام کرد که این پدیده خسارتی بدنبال نداشته.
سرهنگ رضا گودرزی در این رابطه گفت: به دلیل بارش برف در محور کرج – چالوس تماشاگر سقوط بهمن در منطقه پیچ سرهنگ بودیم. حالا خوبیش اینه ماموران راهداری به سرعت نسبت به پاکسازی این محدوده اقدام و راه رو بازگشایی کرده‌ان.
گفته میشه با در نظر گرفتن احتمال سقوط بهمن در این محور، مسافران در محدوده‌های بهمن گیر مخصوصا در محدوده سه راه دیزین و خرگوشدره توقف نکنن. هم اینکه، همراه داشتن زنجیر چرخ در این شرایط الزامیه و رانندگان به کار گیری زنجیرچرخ رو باید آموزش ببینن، چون که آشنا نبودن به این موضوع علاوه بر سختی واسه راننده دلیل ترافیک سنگین درجادها می شه.
با این خبر شاید بد نباشه بدونین «بهمن» چیه و چه خسارت‌هایی می‌تونه بدنبال داشته باشه.
بهمن چیه؟
بهمن در واقع توده‌ی بزرگی از برف، یخ و سنگ‌ریزه س که با سرعت زیادی به پایین کوه سقوط می‌کنه.
از اونجا که ریزش بهمن یهویی صورت می‌گیرد، نشونه‌های اخطار تقریبا همیشه در لحظه سقوط ظاهر می‌شن و فرصتی واسه فرار قربونی‌های احتمالی باقی نمی‌گذارن.
باید بدونین که هرساله حدود ۱۵۰ نفر در اثر ریزش بهمن جون خود رو از دست میدن.
قربونی‌ها هم بیشتر اسکی‌بازه های یا آدمایی که اسنوبورد یا اسنوموبیل می‌رانن هستن.
نوعای جورواجور ریزش بهمن
خیلی از سقوط‌های بهمن توده‌های برفی کوچیک یا برف‌های پودری خشک هستن که بدون داشتن شکل خاصی از بالای کوهستان به پایین می‌ریزن.
بهمن‌های خطرناک وقتی روی می‌دهد که یه توده بزرگ از برف‌های فشرده، چسبندگی و ثبات خود رو از دست میدن و از شیب کوهستان به پایین می‌ریزن و مثل شیشه شکسته منفجر می‌شن. در این حالت، برف با سرعت بسیار زیاد به سمت دامنه کوه حرکت می‌کنه. سرعت این توده برف بعضی وقتا در عرض ۵ ثانیه می‌تونه به ۱۳۰ کیلومتر در ساعت هم برسه. قربونی‌ها در زیر این بهمن با احتمال خیلی کم می‌تونن جون سالم به در ببرن.
بهمن خطرناک بیشتر مواقع در طول یا ۲۴ ساعت پس از طوفانی که به موجب اون بیشتر از ۳۰ سانتی‌متر یا بیشتر برف روی کوه نشسته باشه صورت می‌گیرد. بارش برف سنگین دلیل میشه تا برف‌های تازه روی توده‌های برفی لایه زیرین سنگینی کنه و یه لایه ضعیف در زیر تخته‌های شکسته شده شکل بگیره.
این لایه‌ها مجموعه‌ای از نوعای جورواجور آب و هوای زمستونی هستن: از توده‌های بزرگ برفی گرفته تا خشکسالی، بارش باران، سرمای شدید و برف.
چگونگی اتصال این لایه‌ها به همدیگه تعیین کننده اینه که یه لایه در چه حالتی ضعیف شده و ریزش بهمن رو بدنبال داره.
سقوط بهمن پس از بارش برف به مقدار بارش، وزن برف و در آخر اندازه شیب کوه بستگی داره.
با گذشت زمان، شانس زنده موندن شخص مدفون در زیر یه متر برف به سرعت کاهش می‌یابد.
پوشش طبیعی خاک از نظر جلوگیری از بهمن مهمه. زمین‌های صاف یا بدون پستی و بلندی بهمن‌خیز هستن. یکنواختی شیب هم عامل خطرناکیه.
طوفانی بودن هوا، دما، وزش باد، شیب کوه، جهت سراشیبی، پوشش گیاهی، نوع زمین و شرایط عمومی جمع شدن برف‌ها روی هم فاکتورهایی هستن که تعیین می‌کنن بهمنی شکل می‌گیرد؟ و چگونگی ریزش بهمن، سرعت و شدت اون چقدر میشه؟
باد عامل بسیار مهمی در افزایش خطر سقوط بهمنه مخصوصا اگه درزمان چند روز متوالی شدیدا وزیده باشه.
ترکیبات جور واجور از این عوامل می‌تونه اندازه خطرناک و داغون کننده بودن بهمن رو تعیین کنه.
هنگام روبرو شدن با ریزش بهمن چیکار باید کرد؟
همونجوریکه در بالا هم اشاره کردیم، بهمن، توده‌های برفیه که یهو به حرکت درمی‌آید و به خاطر سنگینی و نیروی جاذبه زمین از بالا به پایین سرازیر میشه و کم کم با افزایش سرعت و توده برف، ناآرام و متلاطم میشه.
این تهدیدی جدی واسه ساختمون‌های واقع در پهنه‌های کوهستانی، اسکی‌بازان، کوهنوردان و روستانشینان حساب میشه و خسارت زیادی به ساختمون‌ها وارد کرده و جاده رو مسدود می‌کنه.
بخاطر این راه‌های پیشگیری، مقابله و فرار از اون، به خصوص واسه ساکنان مناطق کوهستانی و کوهنوردان لازمه.
کسایی که اسکی می‌کنن، بین وقوع بهمن نمی‌تونن راه مسقیم رو طی کنن و پس لازمه با چپ و راست رفتن خود رو به دامنه برسانند و فرار کنن.
اگه راه فرار ندارین یه درخت پیدا کنین و به اون پناه ببرین. اگه درخت نیس، شنا کنین. باید بدونین که بدن آدم ۳ مرتبه متراکم‌تر از بافت بهمنه و خیلی راحت می‌تونه در توده‌های برف غرق شه.
بین وقوع بهمن اقدامات زیر رو در دستور کار خود بذارین:
- به سمت عوامل بازدارنده مثل سنگ‌ها، درختچه‌ها و … حرکت کنین.
- همه لوازم مخصوصا اشیای فلزی و برنده رو از خود دور کنین.
- به محل‌های امن فرار کنین.
- به صورت شنا خود رو به روی بهمن بیارین و به طرف بالا و سمت چپ یا راست فرار کنین.
- اگه در بهمن فرو رفته‌اید تلاش کنین با کمک دست‌ها، یه پاکت یا مشما جلوی صورت‌تون بذارین. بیشترین مرگ و میر به وجود اومده به وسیله بهمن به خاطر خفگیه، پس ایجاد فضایی پراز ورود هوا و نفس کشیدن مهم‌ترین کاریه که می‌تونید انجام بدین.
- با هر وسیله‌ای جلوی دهن و بینی خود رو بپوشونین.
اقدامات قبل از ریزش بهمن
- هنگام عبور از مناطق کوهستانی پر از برف باید سکوت رو رعایت کرد.
بوق زدن یا بلند کردن صدای ضبط ماشین در این مسیرها می‌تونه موجب ریزش بهمن شه. - بقیه رو در جریان برنامه صعود و کوهنوردی خود بذارین.
- صعود، تمرین و کار در مناطق کوهستانی و برف‌گیر حتما باید با وسایل، لوازم و وسیله کوهنوردی مثل لوازم فنی، پوشاک، تغذیه، امدادی و … همراه باشه.
- اگه نمی‌توان شیبی رو دور زد تا حد امکان باید ارتفاع گرفت تا در راه طولانی بهمن قرار نگیرید.
- موقع عبور ساکت باشین تا ارتعاشات صدا باعث ریزش بهمن نشه، ارتعاش یکی از عوامل مهم ریزش بهمنه. پس، در جاهایی که خطر ریزش بهمن هست باید از فریاد دوری کنیم درواقع سکوت موجب میشه که بهتر متوجه ریزش برف شده و به موقع دست به کار شین.
- بهترین راه عبور از بهمن اینه که بهمن رو به طرف بالا صعود کنیم نه عرضی.
- واسه عبور از بهمن، نباید فرد رو با طناب یا وسیله دیگری پشتیبانی کرد، چون که ممکنه بهمن فرد رو تیکه‌تیکه کنه.
- از مسیرهای شناخته شده عبور کنین.
- تا حد امکان باید از بالای محدوده بهمن (نزدیک به تاج بهمن) عبور کنین تا حجم برف کمتری بالای سرتون باشه.
- با شنیدن کوچیک‌ترین صدایی که حکایت از نشست، ریزش و سقوط بهمن داره، منطقه رو ترک کنین.
کلام آخر
در منطقه‌ای که حتی یه بار بهمن در اون به وقوع پیوسته، همیشه احتمال سقوط دوباره هست.
یادتون باشه، واسه نجات فردی که زیر بهمن مدفون شده فقط نیم ساعت فرصت دارین. پس از نیم ساعت از دفن‌شدن در زیر برف تنها می‌توان امیدوار بود که فقط ۵۰ درصد از آسیب‌دیدگان، زنده بمونن.
