در این نوع مدل، مردم محل افرادی را به نام شورا، برای تدوین احکام و مقررات محلی و نظارت بر امور انتخاب می‌کنند، که این شورا علاوه بر اجرای وظایف قوه مقننه، انتخاب شخصی واجد شرایط را برای امور اجرایی حکومت محلی بر عهده دارد. این شکل حکومت محلی به شورا اختیار کامل می‌دهد تا هر فردی را، هرچند که ساکن آن محل نباشد (در صورت احراز شایستگی) به مدیریت شهر برگزیند که این فرد را «مدیر شهر» می‌گویند که می‌تواند مقامات مدیریتی و کارکنان شهرداری را با نظر و تشخیص خود انتخاب کند(نظریان و رحیمی،1392: 129). در این الگو شورا توانایی تغییر مدیر شهر را دارد. او بایستی به شورا پاسخگو باشد. بنابراین سیاست گذاری و کنترل به عهده شورا ولی اداره امور شهر از جمله وظایف مدیر شهر به عنوان یک مدیر متخصص است. البته الگوی حکمرانی خوب شهری در ایران تقریباً این گونه است.
3. مدل کمیسیونی
الگوی کمیسیونی به عنوان یکی از الگوهای حکمرانی خوب شهری است که شورا و شهردار به عنوان یکی از کنش‌گران حکمرانی خوب شهری به وسیله یک گروه کوچک از مسئولان کمیسیون‌ها که مستقیماً انتخاب می‌شوند، جایگزین می‌گردد. این کمیسیون وظیفه قانونگذاری و اجرایی بر عهده دارد و در این الگوی حکمرانی شهری گاهی اوقات شهرداری را از بین خود انتخاب می‌کنند که در اینجا نقش شهردار یک نقش تشریفاتی داشته است(سعیدی رضوانی و کاظمیان،پیشین: 67-66). این مدل در برخی از ایالات آمریکا استفاده می‌شود.
در این مدل حکمرانی شهری، اهالی شهر سه مقام یا بیشتر را به عنوان کمیسیونرها انتخاب می‌کنند. یکی از کمیسیونرها معمولاً به ریاست انتخاب گردیده و «شهردار» خوانده می‌شود، ولی قدرت و اختیارات او غالباً بیش از سایر کمیسیونرها نیست. امور شهر در این شکل حکمرانی نیز به ادارات و قسمت‌های مختلف تقسیم می‌گردد. این ادارات با مسائل مربوط به ایمنی و بهبود وسایل مورد نیاز عمومی و امور مالی و وسایل تحت مالکیت عمومی سروکار دارند. هر یک از کمیسیونرها بر یک یا چند اداره‌ی حکمرانی شهری نظارت می‌کند و مسئول امور مربوط به آن می‌باشد.
اختلاف اساسی که بین انتصاب و انتخاب شهردار به وسیله‌ی شورای شهر وجود دارد این است که در انتخاب منظور فقط اشغال محل خالی پست ریاست شهرداری توسط سیاستمدار و یا یک شخص معمولی است. در حالی که در مورد انتصاب چون مشاغل انتصابی بایستی به وسیله‌ی یک «مدیر حرفه‌ای» تصدی گردد، لذا شورا می‌کوشد تا چنین افراد شایسته‌ای را از هر جایی احتمال دارد دعوت کرده و اداره‌ی امور شهر را به او واگذار نماید(پورموسی و رحیم زاده،1387: 22).
د. جمع بندی و بیان اجمالی شاخص‌های حکمرانی و مدیریت شهری مطلوب در کلان شهر نیویورک
1. اصل قانونمندی در حکمرانی شهری، شهر نیویورک
قانونمندی، جوهره و روح حکمرانی خوب شهری است و بدون آن، حکمرانی شهری کالبدی بی روح، فاقد پاسخگویی و کارآمدی خواهد بود. برقراری سیستم حکمرانی خوب شهری نیازمند چارچوب‌های قانونی عادلانه و منصفی است که ویژگی بی‌طرفانه بودن برخوردار است. در این چارچوب بایستی از حقوق کلیه شهروندان خصوصاً حقوق محرومان محافظت به عمل آید. اجرای این گونه قوانین در یک فضای بی‌طرفانه و مبتنی بر انعطاف، نیازمند دستگاه قضایی مستقل و نیروی پلیس بی طرف و عاری از فساد است(رفیعیان و حسین پور،1390: 95).
در آمریکا به ویژه شهر نیویورک در بحث قانونمندی و چگونگی اجرای آن راه‌های عملی‌ای در نظر گرفته شده است که به مواردی از آن اشاره می‌شود:
1. هشیار بودن نهادهای مدنی، اصناف شهری و شهروندان بر اجرای قوانین و مقررات شهری.
2. کوشش شورای شهر نیویورک بر تهیه و تدوین قوانین و مقررات به روز و مورد نیاز جامعه.
3. نظارت بر اجرای مصوبات مالی و حسابرسی از آن.
4. اطلاع رسانی قوانین و مقررات شهری به وسیله سایت و بولتن‌های محلی برای آگاهی بخشی به شهروندان و سایر ذی‌نفعان.
2. مسئولیت پذیری و پاسخگویی
پاسخگویی و مسئولیت پذیری، هم به مثابه خروجی و هم جوهره حکمرانی خوب شهری است و نبود و عدم تحقق آن در شورای شهر و شهرداری‌ها منجر به بحران‌های شدید مدیریتی و بی‌ثباتی‌های فزاینده خواهد شد. پاسخگویی و مسئولیت پذیری در قبال ایفای نقش و مسئولیت در مدیریت شهری از یکدیگر تفکیک ناپذیر هستند و بدون آن، به حکمرانی بد و فاسد شهری می انجامد(سردارنیا،شاخص‌های حکمرانی خوب شهری در چارچوب….پیشین: 167). در شهرداری نیویورک، شهرداران مناطق مستقیماً در برابر شهرداری مرکزی پاسخگوی عملکرد خودشان می‌باشند تنها در مسائل مالی است که بایستی پاسخگوی شورای شهر نیز باشند. این شهرداران و شورای شهر نیویورک به طور غیرمستقیم پاسخگوی شهروندان و سایر ذی‌نفعان می‌باشند. در ضمن درون شهرداری نیویورک یک سلسله مراتب اداری حاکم است که بایستی هرکدام مدیران دوایر پایین در قبال عملکرد خود پاسخگوی مدیران بالاتر خود باشند و آن‌ها بایستی مسئولیت اعمال خود و زیر مجموعه خود را بپذیرند.
3. مشارکت شهروندان در فرایند تصمیم‌گیری در شهر نیویورک
از دیگر تدابیری که در آمریکا برای جلب مشارکت مردم در برنامه ریزی شهری انجام شده، باید به نظرخواهی از شهروندان به شکل انفرادی و گروهی اشاره کرد. اگر چه در هر شهر و منطقه باید برای همه امکان آگاهی از طرح ریزی توسعه آینده و اظهارنظر درباره آنچه وجود داشته باشد، ولی تجربه نشان داده است که هر گاه در بخش‌های مختلف طرح، از گروه‌های صاحب نظر و متشکل نظرخواهی شود، نتایج بهتری حاصل می‌شود. از همین رو، شورای طرح ریزی و انجمن‌های شهری و منطقه‌ای، در دهه اخیر بیش از پیش به تشویق ایجاد گروه‌های متشکل از شهروندان صاحب نظر در زمینه‌های مختلف به صورت سازمان‌های حرفه‌ای، باشگاه‌ها، کانون‌ها و نظایر آن‌ها روی آورده‌اند.
الگوهایی که درباره مشارکت مردم در تهیه طرح‌های توسعه شهری در آمریکا بیان شد، با توجه به تفاوت‌های اساسی شهرداری‌های آمریکا با یکدیگر، به شکل یکسان در سراسر این کشور اجرا نمی‌شود. بلکه هر شهرداری با توجه به خطمشی ها و طرز تفکر مدیران و برنامه ریزان آن، انواع مختلفی از این الگوها را به کار می‌گیرد.
در ساختار شهرداری شهر نیویورک به صورت ویژه بخش‌هایی برای آموزش شهروندان و دانشگاه نیویورک وجود دارد(عابدی و دیگران،1390: 198).
سوای مشارکت مردم در زمینه طرح‌های شهری در سطح شهرداری‌ها، مشارکت مردم در سطح طرح‌های ایالتی نیز در آمریکا معمول است. از آنجایی که ایالت‌های آمریکا از نظر امور داخلی مستقل عمل می‌کنند، بنابراین چگونگی مشارکت مردم در ایالت هاوایی بیان می‌گردد. اگر چه طرح کلی برنامه ریزی ایالت هاوایی تشریفات خاص و مداومی برای مشارکت مردم در همه زمینه‌ها ارائه نمی‌دهد، ولی قانون جدید ایالت که دستور تهیه طرح جدید ایالت را داده است آن را ملزم می‌کند که قبل از تسلیم طرح برای تصویب، آن را در شش نقطه ایالت برای نظرخواهی در اختیار عموم قرار دهند. در اصلاحیه قانون که در سال 1976 به عمل آمده است، قبل از اینکه طرح در اختیار عموم قرار گیرد جلسات متعددی برای مبادله اطلاعات و نظرخواهی پیش بینی شده است.
برنامه مدیریت مناطق ساحلی که به وسیله دپارتمان برنامه ریزی و توسعه اقتصادی تدارک دیده شده است بر مشارکت مردم تأکید خاصی دارد. بدین ترتیب که یک کمیته مرکب از 45 نفر از نمایندگان سازمان‌های مردمی از سراسر ایالت و هفت کمیته مشورتی مردمی که هر یک نماینده محلی خاص است در جریان طرح خواهند بود. علاوه بر ٱن تهیه یک فیلم و یک سری اسلاید برای نمایش عمومی و انتشار یک بولتن خبری در زمینه طرح‌های مربوطه به سواحل پیش بینی شده است. دیگر اینکه دپارتمان برنامه ریزی و توسعه اقتصادی به طور هفتگی یک بولتن خبری را منتشر می‌کند که در آن اطلاعات مربوط به برنامه ریزی و اقدامات جاری دپارتمان درج شده است.
این بولتن را هر کسی که تمایل داشته باشد می‌تواند دریافت کند. در کنار این‌ها طبق قانون تمامی جلساتی که شوراها، هیأت‌ها، کمیسیون‌ها و کمیته‌های دولتی دارند، بر روی مردم باز هستند و این نهاد
ها دستور جلساتشان را حداقل 72 ساعت پیش از شروع هر جلسه در اماکنی مخصوص که برای این کار در نظر گرفته شده نصب می‌کنند.
در مجموع مشارکت مردم در تصمیم‌گیری شهری در آمریکا در قالب نظرخواهی از آنان سبب شده که طرح‌های توسعه شهری در این کشور با کیفیت بهتر و مطلوب‌تری تهیه گردد و رفاه و آسایش بیشتر شهرنشینان در آن‌ها در نظر گرفته شود. از جمله نمونه‌هایی که مردم در برنامه ریزی برای آن‌ها سهم عمده‌ای داشته‌اند، باید به مکانیابی برای بعضی از تأسیسات عمومی، تعیین مناطق تجاری و صنعتی، برخی از خیابان کشی‌ها و گذربندی ها یا سامان دهی و توسعه و اصلاح معابر اشاره کرد.
نگاهی به گزارش ملی کشور آمریکا به کنفرانس جهانی اسکان بشر در استانبول نشان می‌دهد که تلاش شده مشارکت شهروندان در تصمیم‌گیری شهری تنها محدود به ارائه نظر نباشد. بلکه تمامی افراد به ویژه گروه‌های اجتماعی کم درآمد بتوانند در این زمینه نقش اساسی داشته باشند. یکی از برنامه‌های قابل توجه که می‌کوشد تا برنامه ریزی شهری را از شکل رسمی و دلالی خارج سازد و به آن ویژگی گروهی بخشد، برنامه TNT است. این برنامه که نام آن مخفف حروف یکی شدن محله‌ها به زبان انگلیسی است، طرح جامع برنامه ریزی محلی هدایت شده از سوی ساکنان است و به محله‌هایی کم درآمد در زمینه ایجاد دیدگاه‌هایی برای آینده و توسعه مهارت‌ها، ارتباطات و خط مشی‌هایی که شهروندان را برای کار کردن با یکدیگر برای تبدیل آن دیدگاه‌ها به واقعیت توانا می‌سازد، یاری می‌رساند.
.
