سود سهام ممتاز – سود خالص
= سودهر سهم = Eps
تعداد سهام
این نسبت نشان دهنده میزان سود هر سهم طی یک دوره مالی است.
۲) نسبت سود تقسیمی هر سهم^[۲۹]
در شرکت‌های سهامی پس از آنکه سود تخصیصی به هر سهم (Eps) مشخص گردید مقدار پرداختی نیز تعیین می‌گردد.
بعنوان مثال اگر سود هر سهم ۱۰۰ ریال باشد ممکن است شرکت تصمیم بگیرید که ۴۰% این سود پرداخت شود و باقیمانده ۶۰% به حساب سود انباشته منتقل گردد.
بعبارت دیگر می‌توان گفت: که سود تقسیمی نشان دهنده سود نقدی پرداخت شده در هر سهم طی یک دوره مالی است (صفری، ۱۳۷۶).
۳) نسبت پرداخت سود نقدی^[۳۰]
= DPR نسبت پرداخت سود نقدی
روشن است که هر چه نسبت‌های Eps، Dps و DPR بالاتر باشد از نظر سهامداران مطلوب‌تر است و درآمد بیشتری نصیب سهامداران خواهد شد ولی اعتبار دهندگان و طلبکاران شرکت مایلند که این نسبت کوچک‌تر باشد تا سهم بیشتری از درآمدهای مؤسسه به آنان تعلق گیرد و نقدینگی بیشتری در مؤسسه حفظ شود زیرا ریسک بازپرداخت طلب آنها از طرف مؤسسه کاهش می‌یابد.(زراعتگری، ۱۳۸۶،ص ۳۹۸).
پس از بدست آوردن این نسبت‌ها، تحلیل‌گران و مدیران مالی نیازمند معیارهای سنجش کارایی فعالیتهای شرکت هستند تا بتواند عملکرد شرکت را با آنها مقایسه کنند برای اینکار معمولاً از دو معیار استفاده می‌گردد.
الف) مقایسه با روند فعالیت شرکت: به این معنا که شرکت فعالیت و نسبت‌های فعلی خود را با فعالیتهایش در سالهای گذشته مقایسه می‌کنند.
ب) مقایسه با میانگین یا نرم صفت: به این معنا که شرکت فعالیتها و نسبت‌های خودش را با متوسط فعالیتها و نسبت‌های همان صفت خاص (رقبا) مقایسه می‌نمایند.
بعنوان مثال ترکیب دارایی‌های جاری و ثابت در صنایع و مشاغل مختلف با یکدیگر تفاوت دارد، صنعت خودرو دارائی‌های ثابت بیشتری نسبت به صنعت نرم‌افزارهای کامپیوتری دارد. بنابراین نسبت‌های این دو صنعت با یکدیگر متفاوت خواهد بود. بنابراین جهت قضاوت صحیح نسبت به صورتهای مالی هر مؤسسه، باید با هم نوع خود در همان صنعت مقایسه گردد.
نتیجه کلی این که با استفاده از تجزیه و تحلیل نسبت‌ها پژوهشگران دریافته‌اند که سرمایه‌گذاران می‌توانند ما بین ۲تا ۵ سال پیش از ورشکستگی شرکت آن رویداد را پیش‌بینی کنند. بدیهی است که هر قدر شرکت به زمان ورشکستگی نزدیک‌تر شود، دقت پیش‌بینی نسبت‌ها نیز بیشتر می‌شود (صفری، ۱۳۷۶).
۲-۳-۵-۲- انواع مدلهای پیش بینی ورشکستگی
بطور کلی مدل های پیش بینی ورشکستگی که در ادبیات نظری آورده شده اند عبارتند از :
مدل ویلیام بیور^[۳۱]
مدل آلتمن ^[۳۲]
مدل اوهلسون^[۳۳]
مدل فولمر ^[۳۴]
مدل زمیجوسکی ^[۳۵]
مدل سی اسکوا ^[۳۶]
۲-۳-۵-۲-أ- مدل ویلیام بیور
تحقیقات بیور منجر به ایجاد مدلی که به مدل تک متغیره معروف است شد. بیور در سال ۱۹۶۶ یک مجموعه شامل ۳۰ نسبت مالی که به نظر او بهترین نسبت‌ها برای ارزیابی سلامت یک شرکت می باشد را انتخاب کرد. این گروه شش گانه عبارتند از :
۱- نسبت‌های جریان نقد
۲- نسبت‌های درآمد خالص
۳- نسبت‌های بدهی به درآمد کل
۴- نسبت‌های درآمدهای کل
۵- نسبت‌های درآمد نقد به بدهی موجود
۶- نسبت‌های بازده حاصل از فروش.
بیور مدل خود را بر اساس چهار اصل تنظیم کرد ; اولاً درآمد نقد خالص یک شرکت احتمال ورشکستگی را کاهش می دهد. دوماً جریان نقد خالص بالا که ناشی از فعالیت شرکت در بازار می باشد نیز احتمال ورشکستگی را پایین می آورد. سوماً میزان بدهی بالا برای هر شرکت احتمال ورشکستگی آنها را بالا می برد. چهارماً اینکه نرخ بالای درآمد نقد مورد نیاز به هزینه‌های عملیاتی سرمایه احتمال ورشکستگی را بالا خواهد برد. او از این اصول برای سنجش توانایی نسبت ها به پیش بینی ورشکستگی، استفاده کرد. بیور برای این کار ۷۹ شرکت ورشکسته و ۷۹ شرکت غیر ورشکسته را انتخاب کرد، سپس هر یک از ۳۰ نسبت را در این شرکت‌ها مورد سنجش قرار داد. او در این تحقیقات به این نتیجه رسید که میزان اعتبار پیش بینی هر یک از نسبت‌ها متفاوت است.
همچنین شرکت‌های ورشکسته نه فقط جریانهای نقد کمتری از شرکت‌های غیر ورشکسته دارند بلکه مقدار ذخیره درآمدی نقد کمتری را نیز دارا می باشند. در ضمن او پی برد که اگر چه شرکت‌های ورشکسته سرمایه کمتری برای پوشش تعهدات خود دارند ولی تمایل به گرفتن وام بیشتری را نسبت به شرکت‌های غیر ورشکسته دارند. بیور در انتهای تحقیقات خود به این نتیجه رسید که ارزش هر نسبت، در میزان اعتبار طبقه بندی شرکت‌ها در گروههای ورشکسته می باشد و میزان خطای طبقه بندی کمتر، نشان دهنده ارزش بالای هر نسبت می باشد. (بیور، ۱۹۶۶).

۲-۳-۵-۲-ب- مدل آلتمن

آلتمن در سال ۱۹۶۸ از طریق تجزیه و تحلیل چند ممیزی^[۳۷] و از میان ۲۲ نسبت مالی که به نظر او بهترین پیش بینی کننده ها برای پیش بینی ورشکستگی بودند، ۵ نسبت مالی را بصورت ترکیبی به عنوان بهترین پیش بینی کننده ورشکستگی انتخاب کرد.آلتمن درجه اهمیت هریک از نسبت ها را مشخص نموده و به هر یک ضریبی متناسب با درجه تاثیر آن تخصیص داده است، که مقیاسی از لحاظ سنجش عددی بدست می‌دهد. او ضریب مورد بحث را در نتیجه پژوهش موارد مختلف تعیین نموده است. این ضرایب به شرح زیر می باشد :

جدول ۲-۱- ضرایب شاخص Z آلتمن

نسبت	ضرایب
بازده دارایی X1	۳/۳

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.