مطالعات مالی طرح تا حد زیادی تحت تأثیر تنوّع و شرایط منابع تأمین اعتبار ، نظام اداری واجرایی ، هدف‌های طرح و گروه‌های بهره‌بردار قراردارد . ساده‌ترین شکل آن تعیین وجوه سالانه مورد نیاز در دوره اجراء و بهره‌برداری از طرح به منظور اطلاع خزانه و دستگاه برنامه‌ریزی کشور است و پیچیده‌ترین حالت آن استفاده از منابع مختلف یا شرایط مختلف از نظر بازیافت سرمایه‌گذاری در دوره بهره‌برداری است . لزوم توجه قاطع به دقت برآوردها به ویژه در سالهای اجراء وسالهای اولیه بهره‌برداری و شرایط انعکاس یافته در قراردادها و تعهّدات و آثار توّرم در واقعی کردن پیامدها از دیگر دلایل پیچیدگی و تخصصی بودن این مطالعات است. از آنجایی‌که این عوامل ممکن است برای هر طرح بزرگ توسعه نیروگاه برق‌آبی نسبت به طرح دیگر تفاوت داشته باشد مطالعات ویژه‌ای نیز باید به‌طور مستقل برای برنامه‌ریزی مالی هر طرح در نظر گرفته شود.
۳-۱-۲) اهداف کلی و اصولی مطالعات مالی طرح
به طورکلی تهیه و برنامه‌ریزی هر طرح باید متناسب با مقتضیات مالی آن باشد . برای حفظ و رعایت این تناسب به مطالعات مالی ویژه‌ای نیاز است که به نام تحلیل یا آزمون مالی شناخته می‌شود.
در اینجا به چند نمونه از تعاریف و مشخصه اصلی در این زمینه اشاره می‌شود:
آزمون مالی طرح برای سنجش توانایی مجریان طرح‌ها درپاسخ‌گویی به تعهّداتشان و در صورت لزوم برآورد بازده سرمایه ، نیروی کار و مدیریت انجام می‌پذیرد.
در این مطالعات آثار مالی طرح پیشنهادی بر هر یک از طرف‌های شرکت کننده اعم از افراد ، بنگاه‌های بخش خصوصی، شرکت‌ها و مؤسسات دولتی و شاید در مواردی خزانه دولتی مورد سنجش قرار می‌گیرد. در این صورت باید برای هر کدام از افراد حقیقی و حقوقی بودجه و یا مجموعه حساب‌های جداگانه در نظر گرفت تا براساس این بودجه‌ها بتوان درباره کارآیی مالی سرمایه‌گذاری ، انگیزه‌ها ، ظرفیت جلب اعتبار و نقدینگی طرح قضاوت کرد.
یکی از وجوه توسعه، پایداری و دوام مالی طرح های توسعه نیروگاه های برق‌آبی است . در این حالت طرح های نیروگاهی برق‌آبی به‌تدریج از تکیه بر منابع دولتی رها شده و بیش‌از‌پیش به سایرمنابع و گروه‌های ذینفع وابسته می‌شوند . توجه به توانایی بازگشت سرمایه‌ها و افزایش این ظرفیت ، موجب افزایش ظرفیت استقراض ، وام‌گیری و مشارکت بخش غیردولتی درتأمین و تجهیز مالی اینگونه طرح‌ها می‌شوند . از این‌‌رو، بازگشت سرمایه به عنوان یک راهبرد اصلی، درحصول به هدف تنّوع و پایداری مالی این صنعت می‌گردد. مطالعات مالی، امکان مناسبی را برای تحقق و پیاده‌سازی این راهبرد فراهم می‌سازد . ارتباطات مطالعات مالی ، بازگشت سرمایه و تنوع پایداری مالی درنمودار شماره ( ۱) منعکس شده است .
از این رو هدف خاص و ویژه مطالعات آزمون یا تحلیل مالی تحقق سنجیده‌تر راهبرد فوق در برنامه‌ریزی عمومی‌ودرازمدت مدیریت مالی می‌باشد. این مطالعات باید با اتکاء بر دو اصل زیر تحقق پیدا کند:
بازگشت سرمایه از متقاضیان و استفاده کنندگان از خدمات طرح
رعایت تمایل یا توانایی پرداخت متقاضیان و بهره‌برداران
آزمون یا تحلیل مالی، امکان پیاده‌سازی توأمان هر دو اصل را برای تحقق راهبرد بازگشت سرمایه مورد سنجش و ارزیابی قرارمی‌دهد تا بر این اساس برنامه مالی طرح شکل مناسب خود را پیدا کند.
نمودار شماره(۴)- هدف ویژه مطالعات تحلیل مالی در تحقق راهبرد مدیریت منابع[۴۶]
تنوع و پایداری منابع مالی
مطالعات برنامه‌ریزی و ارزیابی مالی طرح
بازیافت هزینه‌ها
(بازگشت سرمایه)
۴-۱-۲ ) هدف‌های خاص مطالعات مالی طرح
برای حصول یا تأمین هدف یا هدف‌های کلی مطالعات تحلیل مالی، باید هدف‌های تفصیلی یا مشخص‌تری را مورد نظر قرارداد. در این زمینه می‌توان موارد زیر را نام برد:
ارزیابی آثار مالی طرح : پیش‌بینی و ارزیابی پیامدهای مالی اجرای طرح بر هر یک از گروه‌های ذینفع از قبیل صنایع ، مصرف‌کنندگان انرژی ، بنگاه‌های خصوصی و دولتی و یا هر شخص دیگر ، هدف اصلی تحلیل مالی است. پیش‌بینی پیامدها براساس بررسی وضعیت مالی هر شرکت درحال حاضر ، پیش‌بینی وضع آینده بدون اجرای طرح و با اجرای طرح خواهد بود .
ارزیابی مصرف موثر منابع : درآمد کل طرح ، امکان بازپرداخت وام‌های دریافتی و تحلیل سرمایه‌گذاری و تحلیل نسبتهای مالی ، امکان داوری درباره مصرف موثر منابع را فراهم می‌کنند .
ارزیابی انگیزه‌ها : بررسی انگیزه‌های بهره‌برداران ، مجریان و سایرگروه‌های بهره‌مند در موفقیت طرح اهمّیت به سزایی دارد . ازجمله سنجش انگیزه کسب درآمد در قبال تقبّل زحمات، هزینه و ریسک سرمایه‌گذاری، برای هر یک از افراد و گروه‌های بهره‌مند طرح می‌تواند بسیار مهم باشد.
پیش‌بینی برنامه مالی : تهیه برنامه‌ای که وضعیت مالی طرح را پیش‌بینی کرده باشد ، از دیگر هدف‌های عمده تحلیل مالی است . در این برنامه مبنای تعیین مبلغ و زمان سرمایه‌گذاری توسط بهره‌مندان و طرز باز پرداخت و شرایط اعتبارهای به کارگرفته شده در سرمایه‌گذاری مشخص می‌شود.
ارزشیابی کفایت مدیران : بررسی و ارزیابی وضعیت مدیریت مالی تشکیلات و واحدهای شرکت کننده و بهره‌مند از طرح و پیش‌بینی تحولات مورد نیاز، امکان داوری و ارزشیابی وضع موجود و ارائه پیشنهادات اداری و مدیریتی را فراهم می‌کند. براساس این ارزیابی ، تحلیلگر مالی می‌تواند درباره تغییرات لازم در تشکیلات و مدیریت طرح برای اجرای به موقع آن و نوع آموزش‌های لازم و پیچیدگی‌های مدیریت مالی و کفایت اشخاصی که جریان اجرای طرح را به لحاظ مالی به عهده می‌گیرند، اطلاعات موثر و مفیدی را ارائه نماید.
۲-۲) بخش دوم : فرایندهای اصلی مطالعات
مطالعات آزمون یا تحلیل مالی از سه بخش اصلی زیر تشکیل شده است :
بررسی‌ها وتحلیل‌های پایه
برنامه‌ریزی تلفیقی
ارزیابی مالی
در اینجا بخش‌های فوق به تفصیل شرح داده می‌شود:
۱-۲-۲)اطلاعات ویژه و تحلیل‌های پایه :
به طورکلی اطلاعاتی که در تحلیل مالی لازم است به دو مجموعه تقسیم می‌شوند که عبارتند از :
اطلاعات پایه ، که براساس بررسی‌های فنی– اقتصادی تهیه شده است وخاص مطالعات تحلیل مالی نمی‌باشند.
اطلاعات ویژه ، خاص تحلیل مالی است و بایستی تهیه شوند. و این اطلاعات عبارتند از:
جریان زمانبندی شده سرمایه مورد نیاز و ارتباط آن با هدف‌های مختلف طرح
گروه‌ها و افراد ذینفع شرکت کننده در طرح و پیش‌بینی افزایش درآمد آن‌ها
منابع مختلف تأمین اعتبار و شرایط و ویژگی‌های آن‌ها
قیمت‌ها وروند تورم
سیاست‌ها ، قوانین ، آیین نامه‌های مرتبط با مدیریت مالی به ویژه در زمینه تعرفه‌ها ، مالیات‌ها و عوارض و جنبه های اداری- مالی طرح ها
ارزیابی منابع مالی طرح
ارزیابی ظرفیت وام‌گیری
تخصیص سرمایه‌گذاری‌ها
بازپرداخت‌ها
۲-۲-۲) ارزیابی منابع مالی طرح :
به‌طورکلی در هر طرح دارائی‌هایی ایجاد می‌شود، که این دارائی‌ها اساس منابع مالی طرح را تشکیل می‌دهند . این دارائی‌ها برای تأمین اعتبار ، برنامه‌ریزی ، طراحی ، اجراء و بهره‌برداری و نگهداری طرح جهت تأمین هدف‌های آن بسیار با اهمّیت هستند . عوامل موثردر ارزیابی منابع مالی یک طرح تملّک دارائی‌های‌سرمایه‌ای عبارتنداز :
منابع درآمدی (به‌طور مثال شامل قیمت خرید برق ، مابه التفاوت قیمت سوخت و…)
حداکثر ظرفیت استقراض و توانایی یا تمایل به پرداخت به بهره‌برداران
| برای دانلود متن کامل این فایل به سایت torsa.ir مراجعه نمایید. |