
-روش زیفت (ZIFT )
فرق این روش با روش IVF دراین است که دراین روش بعد از انجام لقاح، جنین تشکیل شده را قبل از تکثیر سلولی به داخل لوله رحم منتقل میکنند تا رشد جنین به طور طبیعی در داخل لوله رحم انجام شود(همان).
-روش گیفت (GIFT )
در این روش اسپرم مرد و تخمک زن را همراه با هم وارد لوله رحم میکنندتا هم لقاح و هم رشد جنین به طور طبیعی در داخل لوله رحم انجام شود (ساعدی، 1386، ص 39).
-روشICSI
ازآنجایی که اسپرم قادر به نفوذ و ورود به تخمک نیست با دستگاه ویژهای، اسپرم را وارد تخمک میکنند و لقاح به طور مصنوعی در آزمایشگاه (محیط) رخ میدهد و دو روز بعد از رشد جنین، آن رابه داخل رحم منتقل میکنند (مراحل اخذ تخمک و اسپرم از طریق مجاز انجام میگیرد (ساعدی، 1386، ص 39).
1-9-4- سایر اصطلاحات مرتبط
گامِت (gamete ):
گامت نام سلول جنسی رسیده و آماده تلقیح نر یا ماده است (قاسم زاده، 1385، ص 184).
گامت، به معنای یاختۀ جنسی، عبارت است از یک سلول بالغ جنسی که میتواند اسپرم مرد یا تخمک زن باشد و ترکیب آن با سلولیاز جنس مخالف موجب پیدایش شکلهای اولیه موجود زنده جدید شود. اصل واژه گامت از کلمه gamos در یوانی به معنای ازدواج است (شهریاری، 1385، ص358). پس از شکافت تخمک توسط اسپرم، و پیوند هستۀ اسپرم یا هستۀ تخمک زیگوت به وجود میآید. وقتی زیگوت به مرحله دوسلولی میرسد آن را رویان (embryo) مینامند که بر ابتدای مراحل رشد تا پایان دو ماهگی اطلاق میشود. از دو ماهگی به بعد بدان اطلاق کلمه جنین ( Fetus ) میشود. جنین در فارسی و عربی نام بچه در شکم مادر است و در شکم مادر بودن از ریشه کلمه که جَنَّ به معنای پوشیدگی است به دست میآید (دهخدا، 1347، ذیل ماده جنین؛ ابن منظور، 1416ق، ج13، ص92). البته کلمه جنین در فارسی و عربی بر رویان نیز اطلاق میشود (معین، 1386، ذیل واژه جنین).
بحث از اهدای گامت و جنین گاهی مربوط به زن و شوهر است وگاهی مربوط به افراد مجرد. در بحث اول گاهی زن به دلیل نداشتن رحم یا وجود مشکلی دررحم از تولید تخمک ناتوان است. بنابراین برای بارداری، یا فقط نیازمند تخمک اهدایی است ( صورت اول) یا نیازمند تخمک اهدایی و رحم استیجاری یا ترکیبی از رحم استیجاری و رحم خویش است (صورت دوم). در شرایطی که اشکالی در اسپرم مرد موجب نازایی باشد با اهدای اسپرم از سوی مردی دیگر، بارداری به سه صورت در رحم همسر یا در رحم استیجاری یا به صورت ترکیبی حاصل میشود. ( صورت سوم و چهارم) و صورت پنجم این است که اسپرم و تخمک هر دو از افراد بیگانه باشد و در نهایت از طریق رحم همسر یا رحم استیجاری باروری حاصل شود و صورت ششم اینکه حاصل باروری به زوجین اهدا شود. البته هریک از صورتهای شش گانه خود میتواند فروض مختلف دیگری نیز داشته باشد که برخی از آنها از عنوان بحث اهدای گامت یا جنین خارج است و برخی دیگر نیز در کتابها . مقالات دیگر با بسط بیشتری مذکور است (شهریاری، 1385، ص359).
اسپرم (sperm ):
سلول جنسی نرا اسپرم میگویند(همان)
تخمک (ovule , ovam , egg )
سلول جنسی ماده را تخمک گویند(همان)
نطفه مرد
در نوشتههای حقوقی و منابع فقهی به جای سلول نر، نطفه مرد گفته میشود (خمینی، بیتا، ج 2، ص 621؛ امامی، ج 5، 1357، ص 157).
جنین
در فقه و حقوق مقصود از جنین، تخمک بارور شده استقرار یافته در درون رحم، تا هنگام تولد است ( جعفری لنگرودی، بیتا، ص 201).
باروری ( Fecandity ):
احتمال به دست آوردن یک تولد زنده دریک چرخ منفرد (فلاحیان، 1381، ص 187).
1-10- آیات قرآنی مرتبط با تولید مثل
– آیات 37-39 سوره قیامت
« أَیَحْسَبُ الإنْسَانُ أَنْ یُتْرَکَ سُدًى (٣۶)أَلَمْ یَکُ نُطْفَهً مِنْ مَنِیٍّ یُمْنَى (٣٧)ثُمَّ کَانَ عَلَقَهً فَخَلَقَ فَسَوَّى (٣٨)فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالأنْثَى» (٣٩) «آیا انسان گمان میکند بیهدف رها میشود؟(36) آیا او نطفهای از منی که در رحم ریخته میشود نبود؟ (37) سپس به صورت خونبسته درآمد و خداوند او را آفرید و موزون ساخت (38) و از او دو زوج مرد وزن آفرید (39)».